Przepisy tzw. “ustawy antycovidowej” (Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z późn. zmianami) zmieniają zasady wykonywania wstępnych badań profilaktycznych pracowników rozpoczynających pracę na danym stanowisku. Analogiczne zmiany dotyczą badań kontrolnych (po dłuższej niż 30 dniowej nieobecności pracownika spowodowanej zwolnieniem lekarskim). Przyjrzyjmy się bliżej obowiązującym podczas pandemii przepisom w tym zakresie.
Zgodnie z obowiązującymi standardowo, “pozapandemicznymi” przepisami (Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy z późn. zmianami) badania profilaktyczne pracowników są wykonywane przez lekarza medycyny pracy, z którym dany pracodawca ma podpisaną umowę na sprawowanie opieki profilaktycznej nad pracownikami.
Więcej o tym obowiązku piszemy w artykule: Dlaczego pracodawca musi podpisać umowę z lekarzem medycyny pracy?.
Na czas trwania stanu epidemii oraz zagrożenia epidemicznego, ustawodawca zliberalizował powyższy obowiązek. W art. 12a.3. ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych czytamy: “W przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego, badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 180dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii. Lekarz ten może przeprowadzić badanie i wydać orzeczenie lekarskie w trybie określonym w art.2 ust.4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Do orzeczenia lekarskiego stosuje się odpowiednio art.2 pkt. 6. ustawy z dnia 28kwietnia 2011r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. z2020r. poz.702, 1493 i1875). Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza włącza się do akt osobowych pracownika.”
Choć ustawodawca dopuszcza wykonanie badania wstępnego przez lekarza innego niż ten, z którym zakład pracy ma podpisaną umowę – orzeczenia takie stracą ważność do 180 dni po odwołaniu stanu epidemii / zagrożenia epidemicznego. Rozwiązanie takie jest na pewno wygodne dla pracodawców mających podpisane umowy z lekarzami, których dostępność w dobie pandemii jest ograniczona.
Z drugiej strony, należy pamiętać, że ww. orzeczenia mają charakter tymczasowy i docelowo powinny być zastąpione wystawionymi przez lekarza medycyny pracy, z którym pracodawca ma podpisaną umowę. Ponadto, w związku z możliwością odłożenia w czasie badań okresowych pracowników, istnieje ryzyko kolejek u lekarzy medycyny pracy po zakończeniu pandemii.
NZOZ Promeda jako placówka medyczna (nie lecznicza), świadczy wyłącznie usługi z zakresu medycyny pracy i nie przyjmuje pacjentów chorych. Aby minimalizować ryzyko kontaktu pomiędzy pacjentami, umawiani są oni na konkretną godzinę. Przed wizytą przeprowadzamy z każdym pacjentem wywiad, podczas którego upewniamy się, że nie miał w ostatnim czasie kontaktu z osobami zakażonymi koronawirusem oraz nie ma niepokojących objawów chorobowych. Wszyscy lekarze zatrudnieniu w NZOZ Promeda są zaszczepieni. W naszych przestrzeniach dostępne są płyny do dezynfekcji oraz obowiązuje nakaz zakrywania ust i nosa za pomocą maseczki. Regularnie dezynfekujemy najczęściej dotykane powierzchnie i sprzęty. Po godzinach pracy codziennie dezynfekujemy wszystkie pomieszczenia lampą UVC.
Autor: Małgorzata Sulestrowska, główny specjalista ds. bhp w Promeda Sp. z o.o.
Konsultacja: lek. med. pracy Elżbieta Jasińska, kierownik NZOZ Promeda.
Śledźcie naszego bloga (również na Facebooku i Linkedin), gdzie poruszamy istotne kwestie związane z medycyną pracy i BHP.
Oczywiście, daj nam znać jeśli masz temat, który powinniśmy Twoim zdaniem bliżej omówić.
Przepisy tzw. “ustawy antycovidowej” (Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z późn. zmianami) przedłużają ważność badań profilaktycznych pracowników. Jak w praktyce stosowany jest ten przepis?
Zgodnie z art. 12a.1. ww. ustawy: “W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu, zawiesza się wykonywanie obowiązków wynikających z przepisów art. 229§2 zdanie pierwsze, §4a w zakresie badań okresowych i§5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. – Kodeks pracy.”
Tym samym ustawodawca zdjął z pracodawców obowiązek terminowego wykonywania okresowych badań profilaktycznych pracowników. Warto zaznaczyć, że pomimo trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, na pracodawcy nadal ciąży obowiązek terminowego wystawienia skierowania na badanie profilaktyczne. Oznacza to przygotowanie skierowania w trzech egzemplarzach, (o czym piszemy w artykule: W ilu egzemplarzach pracodawca powinien wystawić skierowanie na badanie profilaktyczne pracownika?) z datą wcześniejszą niż data wygaśnięcia aktualnego orzeczenia lekarskiego.
W praktyce jednakże ustawodawca nie zakazał wykonywania badań okresowych pracowników. Dlaczego pracodawca powinien rozważyć kierowanie pracowników na badania okresowe pomimo trwającego stanu epidemii?
Badania profilaktyczne mogą się okazać niezwykle istotne zwłaszcza w dobie pandemii, kiedy system ochrony zdrowia jest przeciążony, a profilaktyka często odkładana jest “na po pandemii”. Tymczasem podczas badania profilaktycznego lekarz może wykryć dolegliwości wymagające dalszej diagnostyki, o których pacjent wcześniej nie wiedział.
Nie można postrzegać badań medycyny w skrajny sposób:
– z jednej strony nie jest ono tylko “dla papieru”,
– z drugiej natomiast nie służy do oceny czy pracownik “jest zdrowy” tylko czy nie ma przeciwwskazań aby pracował na danym stanowisku pracy.
Jednakże zawsze jest to konsultacja u lekarza, który przeprowadza wywiad i analizuje stan zdrowia pacjenta.
NZOZ Promeda jako placówka medyczna (nie lecznicza), świadczy wyłącznie usługi z zakresu medycyny pracy i nie przyjmuje pacjentów chorych. Aby minimalizować ryzyko kontaktu pomiędzy pacjentami, umawiani są oni na konkretną godzinę. Przed wizytą przeprowadzamy z każdym pacjentem wywiad, podczas którego upewniamy się, że nie miał w ostatnim czasie kontaktu z osobami zakażonymi koronawirusem oraz nie ma niepokojących objawów chorobowych. Wszyscy lekarze zatrudnieniu w NZOZ Promeda są zaszczepieni. W naszych przestrzeniach dostępne są płyny do dezynfekcji oraz obowiązuje nakaz zakrywania ust i nosa za pomocą maseczki. Regularnie dezynfekujemy najczęściej dotykane powierzchnie i sprzęty. Po godzinach pracy codziennie dezynfekujemy wszystkie pomieszczenia lampą UVC.
Autor: Małgorzata Sulestrowska, główny specjalista ds. bhp w Promeda Sp. z o.o.
Konsultacja: lek. med. pracy Elżbieta Jasińska, kierownik NZOZ Promeda.
Śledźcie naszego bloga (również na Facebooku i Linkedin), gdzie poruszamy istotne kwestie związane z medycyną pracy i BHP.
Oczywiście, daj nam znać jeśli masz temat, który powinniśmy Twoim zdaniem bliżej omówić.
Ponad roczny czas trwania pandemii obfitował w liczne artykuły, analizy i dyskusje. W niniejszym artykule przedstawiamy wytyczne, przepisy i instrukcje pochodzące z wiarygodnych źródeł (isap.sejm.gov.pl; www.zus.pl; www.pip.gov.pl; www.gis.gov.pl).
Wytyczne oraz lista kontrolna Centralnego Instytutu Ochrony Pracy (CIOP), według której każdy pracodawca może sprawdzić czy w odpowiedni sposób przystosował zakład pracy do obostrzeń związanych z zagrożeniem epidemicznym.
Aktualne ograniczenia związane z ograniczeniami ruchu granicznego
Zalecenia PIP dotyczące pracy zdalnej.
Wyjaśnienie Państwowej Inspekcji Pracy w związku z koronawirusem.
Najważniejsze zmiany dotyczące badań medycyny pracy opisaliśmy na naszym blogu w artykułach dot. wykonywania badań okresowych oraz wstępnych i kontrolnych.
Główne zmiany dotyczące obowiązku przeprowadzania szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy:
szkolenia wstępne bhp:
zdalne szkolenia wstępne bhp (instruktaż ogólny) -zapraszamy!
Pracodawco, pamiętaj, że instruktaż stanowiskowy dla:
– pracownika zatrudnianego/przenoszonego na stanowisko robotnicze,
– pracownika zatrudnionego/przenoszonego na stanowisko, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych,
– ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką
powinien nadal odbywać się w formie stacjonarnej.
szkolenia okresowe bhp:
Termin przeprowadzenia szkolenia okresowego bhp wydłuża się do 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii.
zapraszamy na szkolenia okresowe online dla:
– pracowników administracyjno-biurowych,
– osób kierujących pracownikami,
– pracowników inżynieryjno-technicznych.
Szkolenia okresowe dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych będziemy przeprowadzać stacjonarnie, po czasie epidemii, w terminach wskazanych ustawą.
MATERIAŁY DLA PRACOWNIKÓW:
Oświadczenie o sprawowaniu opieki na dzieckiem w wieku do 8 lat w związku z zamknięciem z powodu COVID-19 żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły – wersja doc
Oświadczenie o sprawowaniu opieki na dzieckiem w wieku do 8 lat w związku z zamknięciem z powodu COVID-19 żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły – wersja PDF
PLAKATY INFORMACYJNE:
Autor: Małgorzata Sulestrowska, główny specjalista ds. bhp w Promeda Sp. z o.o.
Konsultacja: lek. med. pracy Elżbieta Jasińska, kierownik NZOZ Promeda.
Śledźcie naszego bloga (również na Facebooku, gdzie poruszamy istotne kwestie związane z medycyną pracy i BHP.
Oczywiście, daj nam znać jeśli masz temat, który powinniśmy Twoim zdaniem bliżej omówić.
Pandemia wpłynęła na wiele stref naszego życia, a przede wszystkim na rytm życia prywatnego i pracy oraz zbilansowanie jednego aspektu względem drugiego. Warunki pracy, które wydawały się tymczasowe i niestandardowe, powoli stają się długoterminowym rozwiązaniem dla wielu pracodawców i pracowników. Dlatego też powstała potrzeba systemowego uregulowania współpracy w trybie zdalnym.
Budzące dużo pytań kwestie ponoszenia kosztów po stronie pracownika czy zapewnienia odpowiednich pomocy do pracy przez pracodawcę, są przedmiotem dyskusji i zgłaszanych przez obie strony uwag, które mają prowadzić do prawnego uregulowania tych kwestii. Warto nadmienić, że proponowane wstępnie rozwiązania pozostawiają dużo ustaleń na poziomie pracownik-zakład pracy, aby stworzyć też system elastyczny i dopasowany do potrzeb danego zakładu pracy.
Wg Kodeksu pracy, praca zdalna ma być rozwiązaniem do zastosowania w tzw. warunkach typowych, nie zaś jak obecnie ? w warunkach nadzwyczajnych, w celu przeciwdziałania COVID-19. Nie jest zatem zasadne przeniesienie obecnych regulacji w tym zakresie, zawartych w art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r., ale konieczne jest stworzenie nowych regulacji, które zabezpieczą interesy obu stron stosunku pracy.
Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii planuje wykorzystać stanowiska zaprezentowane przez obydwie strony dialogu społecznego w ramach dialogu autonomicznego w pracach nad tą regulacją. Obecnie trwają w tym zakresie prace wewnątrz Ministerstwa. Uregulowanie tej kwestii w Kodeksie pracy jest dużym wyzwaniem.
Temat pracy zdalnej będzie też przedmiotem prac Zespołu negocjacyjnego – “praca”, powołanego przez Radę Dialogu Społecznego na rzecz wypracowania tematów do Umowy Społecznej.
Informacje szczegółowe:
– organizowania stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami BHP,
– dbania o bezpieczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego,
– dotyczących pomieszczeń pracy i obiektów budowlanych,
– dotyczącego urządzeń sanitarnych i środków higieny osobistej.
Wciąż czekamy na ostateczny kształt przepisów i aktualnie nic żaden z powyższych aspektów nie jest potwierdzony, sam artykuł zaś powstał w oparciu o projekt ustawy.
Autor: Honorata Hencel, konsultant biznesowy w Promeda Sp. z o.o.
Konsultacja: Małgorzata Sulestrowska, główny specjalista ds. bhp w Promeda Sp. z o.o.
Śledźcie naszego bloga (również na Facebooku i Linkedin), gdzie poruszamy istotne kwestie związane z medycyną pracy i BHP.
Oczywiście, daj nam znać jeśli masz temat, który powinniśmy Twoim zdaniem bliżej omówić.