Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym znosi obowiązek przeprowadzania szkoleń okresowych dla niektórych pracowników administracyjno-biurowych. Jakie warunki należy spełniać aby skorzystać z tego wyjątku?
OKREŚLENIE KATEGORII RYZYKA ZAKŁADU PRACY
Na początek należy przyjrzeć się kategorii ryzyka, do jakiej, w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych należy dany zakład pracy.
Opisany bowiem w ww. ustawie wyjątek dotyczy włącznie zakładów pracy, które zaliczają się do nie wyższej niż trzeciej kategorii ryzyka w skali stosowanej m.in. do aktualizacji stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne (np. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków).
Zdefiniowanie kategorii ryzyka, do jakiej należy zakład pracy nie powinno stanowić problemu, gdyż jest niezbędne również w celu ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe.
Do nie wyższej niż trzecia kategorii ryzyka zalicza się m.in. zakłady pracy działające w następujących obszarach:
- handel hurtowy i detaliczny
- gastronomia
- informacja i komunikacja
- działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
- działalność finansowa i ubezpieczeniowa
- działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi
- działalność profesjonalna, naukowa, techniczna
- działalność organizatorów turystyki
- działalność związana z administracyjną obsługą biura
- administracja publiczna i obrona narodowa
- działalność detektywistyczna i ochroniarska
- edukacja
- działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
Pełna lista grup działalności PKD wraz z przypisanymi im kategoriami ryzyka można znaleźć w aktualnej wersji ww. rozporządzenia.
Szacuje się, że powyższy warunek dotyczy ok. 5 milionów pracowników.
PRACA ZDALNA
Z wprowadzeniem jednak w 2023 roku do Kodeksu pracy zapisów dot. pracy zdalnej, powyższe grono zostało ograniczone do osób, które nie są objęte możliwości wykonywania pracy zdalnej.
W ostatnich latach (głównie ze względu na czas pandemii) praca zdalna stała się bardzo popularna, stąd większość zakładów pracy umożliwia swoim pracownikom wykonywanie pracy poza siedzibą firmy.
Tym samym, grono pracowników administracyjno-biurowych nie objętych obowiązkowymi szkolenia okresowymi bhp znacznie się zmniejszyło.
DLACZEGO WARTO SZKOLIĆ Z ZAKRESU BHP
Błędnym moim zdaniem jest fakt, że szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy są zbędne dla pracowników administracyjno-biurowych. Pamiętajmy, że nie istnieje coś takiego jak 100% bezpieczne środowisko pracy. Poniżej przedstawiamy kilka ważnych kwestii, które przemawiają za organizacją szkoleń okresowych bhp dla pracowników administracyjno-biurowych.
ERGONOMIA
Pracując na stanowisku komputerowym przez 8 godzin dziennie, pracownik może sobie wyrządzić dużą krzywdę nie przestrzegając zasad ergonomii. Kręgosłup mamy tylko jeden, a po kilku latach pracy z komputerem dolegliwości z nim związane są powszechne dla osób, które ignorują podstawowe zasady ergonomii.
SYTUACJA ZAGROŻENIA
Szkolenia okresowe przypominają jak zachować się w sytuacji zagrożenia. Niestety, często spotyka się lekceważące podejście pracowników np. do próbnych alarmów pożarowych. Powszechnie uważa się pożar za zjawisko, które nas „nie dotyczy”. Nie dotyczy do momentu, kiedy się nie zdarzy. Przypominanie ludziom podstawowych zasad zwiększa ich szanse przeżycia w sytuacji zagrożenia. Niezależnie czy zdarzy się ona w zakładzie pracy czy poza nim.
PIERWSZA POMOC
Pierwsza pomoc? Z pierwszą pomocą jest trochę jak z pożarem. Wydaje nam się, że taka sytuacja nie będzie nas dotyczyć. Oczywiście, najlepiej by było, aby takie zdarzenia nie miały miejsca. Ale jeśli ktoś będzie potrzebował naszej pomocy? Pamiętajmy, że świadkowie zdarzenia odgrywają najważniejszą rolę w ciągu pierwszych kilku minut. Nawet najlepsi ratownicy medyczni nie zrobią nic, jeśli nie ma ich obok poszkodowanego. A mózg człowieka umiera właśnie w ciągu tych paru chwil. Podczas każdego szkolenia bhp w Promedzie każdy uczestnik ma możliwość praktycznych ćwiczeń z użyciem fantoma i defibrylatora treningowego. Nawet na trzecim z kolei szkoleniu, pracownicy chętnie korzystają z tej okazji. Najczęściej szkolenie bhp to jedyna możliwość powtórzenia sobie wiadomości z zakresu pierwszej pomocy.
ZGŁASZANIE WYPADKÓW I ZDARZEŃ POTENCJALNIE WYPADKOWYCH
Warto też przypominać pracownikom ich prawa, zasady zgłaszania wypadków przy pracy czy w drodze do lub z pracy. Często uczestnicy szkolenia są zaskoczeni, że dane zdarzenie powinno być zgłoszone pracodawcy. Zdarza się również, że nie do końca rozumieją różnice pomiędzy wypadkiem przy pracy a wypadkiem w drodze do lub z pracy, czy świadczeniami płynącymi z tego tytułu.
PODSUMOWANIE
Nie pamiętam szkolenia, na którym uczestnicy nie mieliby pytań, nie wykazywali zainteresowania tematyką spotkania. Wiem, że każdy z nich „coś” wyniósł. Nawet jeśli wszedł na szkolenie ze znudzoną miną, zakładając że nic nowego się nie dowie.
Z drugiej strony uważam, że zmiana przepisów potwierdza niestety fakt, jak lekceważąco są traktowane w Polsce szkolenia bhp. Mam świadomość, że szkolenia bhp (szczególnie te przeprowadzane w formie „samokształcenia kierowanego”) często są fikcją. Ale czy to znaczy, żeby rezygnować ze szkoleń okresowych? Nie lepiej dostosować ich długość, zakres i formę?
Wartościowe szkolenia zawsze się przydadzą, nie muszą być obowiązkowe.
Autor: Małgorzata Sulestrowska, główny specjalista ds. bhp w Promeda Sp. z o.o.
Śledźcie naszego bloga (również na Facebooku i Linkedin), gdzie poruszamy istotne kwestie związane z medycyną pracy i BHP. Oczywiście, daj nam znać jeśli masz temat, który powinniśmy Twoim zdaniem bliżej omówić.
źródło ilustracji: www.pixabay.com