Przepisy tzw. “ustawy antycovidowej” (Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych z późn. zmianami) zmieniają zasady wykonywania wstępnych badań profilaktycznych pracowników rozpoczynających pracę na danym stanowisku. Analogiczne zmiany dotyczą badań kontrolnych (po dłuższej niż 30 dniowej nieobecności pracownika spowodowanej zwolnieniem lekarskim). Przyjrzyjmy się bliżej obowiązującym podczas pandemii przepisom w tym zakresie.

Zgodnie z obowiązującymi standardowo, “pozapandemicznymi” przepisami (Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy z późn. zmianami) badania profilaktyczne pracowników są wykonywane przez lekarza medycyny pracy, z którym dany pracodawca ma podpisaną umowę na sprawowanie opieki profilaktycznej nad pracownikami.

Więcej o tym obowiązku piszemy w artykule: Dlaczego pracodawca musi podpisać umowę z lekarzem medycyny pracy?.

Na czas trwania stanu epidemii oraz zagrożenia epidemicznego, ustawodawca zliberalizował powyższy obowiązek. W art. 12a.3. ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych czytamy: “W przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego, badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 180dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii. Lekarz ten może przeprowadzić badanie i wydać orzeczenie lekarskie w trybie określonym w art.2 ust.4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Do orzeczenia lekarskiego stosuje się odpowiednio art.2 pkt. 6. ustawy z dnia 28kwietnia 2011r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. z2020r. poz.702, 1493 i1875). Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza włącza się do akt osobowych pracownika.”

Choć ustawodawca dopuszcza wykonanie badania wstępnego przez lekarza innego niż ten, z którym zakład pracy ma podpisaną umowę – orzeczenia takie stracą ważność do 180 dni po odwołaniu stanu epidemii / zagrożenia epidemicznego. Rozwiązanie takie jest na pewno wygodne dla pracodawców mających podpisane umowy z lekarzami, których dostępność w dobie pandemii jest ograniczona.
Z drugiej strony, należy pamiętać, że ww. orzeczenia mają charakter tymczasowy i docelowo powinny być zastąpione wystawionymi przez lekarza medycyny pracy, z którym pracodawca ma podpisaną umowę. Ponadto, w związku z możliwością odłożenia w czasie badań okresowych pracowników, istnieje ryzyko kolejek u lekarzy medycyny pracy po zakończeniu pandemii.

NZOZ Promeda jako placówka medyczna (nie lecznicza), świadczy wyłącznie usługi z zakresu medycyny pracy i nie przyjmuje pacjentów chorych. Aby minimalizować ryzyko kontaktu pomiędzy pacjentami, umawiani są oni na konkretną godzinę. Przed wizytą przeprowadzamy z każdym pacjentem wywiad, podczas którego upewniamy się, że nie miał w ostatnim czasie kontaktu z osobami zakażonymi koronawirusem oraz nie ma niepokojących objawów chorobowych. Wszyscy lekarze zatrudnieniu w NZOZ Promeda są zaszczepieni. W naszych przestrzeniach dostępne są płyny do dezynfekcji oraz obowiązuje nakaz zakrywania ust i nosa za pomocą maseczki. Regularnie dezynfekujemy najczęściej dotykane powierzchnie i sprzęty. Po godzinach pracy codziennie dezynfekujemy wszystkie pomieszczenia lampą UVC.

Autor: Małgorzata Sulestrowska, główny specjalista ds. bhp w Promeda Sp. z o.o.
Konsultacja: lek. med. pracy Elżbieta Jasińska, kierownik NZOZ Promeda.

Śledźcie naszego bloga (również na Facebooku i Linkedin), gdzie poruszamy istotne kwestie związane z medycyną pracy i BHP.
Oczywiście, daj nam znać jeśli masz temat, który powinniśmy Twoim zdaniem bliżej omówić.